Trả lời VietNamNet về đánh giá của UB Tư pháp có nêu tình trạng cả họ làm quan, ĐB Trương Trọng Nghĩa (TP.HCM) nhận định: Đó thực chất là biến tướng của tham nhũng.
Theo ĐB Trương Trọng Nghĩa, báo cáo phòng chống tham nhũng nhận định chung tình hình tham nhũng vẫn diễn biến phức tạp và có những biến tướng.
“Thực chất những việc như lạm dụng quyền lực để đưa người thân vào trong bộ máy lãnh đạo để tạo thành mối quan hệ gia đình đan xen vào mối quan hệ công việc là biến tướng của tham nhũng”, ông nói.
 |
| ĐB Trương Trọng Nghĩa. Ảnh: Phạm Hải |
“Làm công chức mà ngay ngắn, đúng chính sách chế độ không thể giàu được. Vậy mà người ta vẫn cứ đua nhau vào và bố trí cho người thân vào, chứng tỏ tham nhũng tiềm ẩn trong đấy. Vào đấy để cùng nhau tham nhũng và che chắn cho nhau”, ĐB TP.HCM chỉ ra.
Ông lưu ý đây chính là điều đáng báo động rất lớn trong tình hình phòng chống tham nhũng hiện nay.
Vậy theo ông phải làm gì để ngăn chặn tình trạng cả họ làm quan nhưng vẫn đúng quy trình như một số trường hợp vừa qua?
Theo tôi, các quy định về phòng chống tham nhũng phải xử lý được cả những biến tướng rất tinh vi đó. Từ mấy trăm năm trước, thời vua chúa của chúng ta và nhiều nước khác đã nhìn thấy và có quy định phòng ngừa.
Còn ta lâu nay dựa vào công tác tổ chức cán bộ và đã có cơ quan tổ chức đảng làm rất chặt chẽ rồi, quy trình nghiêm minh, khách quan. Do đó không có hiện tượng đưa người thân thích, tạo thành mối quan hệ thân tộc trong bộ máy Đảng và nhà nước được.
Nhưng hiện nay rõ ràng là vẫn có tình trạng này. Vì vậy, về mặt Đảng, cần bổ sung những quy định đối phó những biến tướng đó. Luật pháp cũng phải như vậy. Luật Phòng chống tham nhũng đang sửa đổi, sắp tới phải đưa vào những quy định ngăn chặn hình thành mối quan hệ thân thích, dòng tộc trong bộ máy của Đảng và Nhà nước.
Bố bổ nhiệm con có khách quan cũng nên tránh
Trong báo cáo thẩm tra về phòng chống tham nhũng 2016 của UB Tư pháp có ý kiến đặt vấn đề cấm bổ nhiệm những người trong một đại gia đình cùng làm quan trong một địa phương dẫn đến dễ câu kết nhau để tham ô, nhũng nhiễu. Ông thấy giải pháp này như thế nào?
Muốn đưa ra giải pháp hợp lý và có khoa học thì phải có nghiên cứu sâu một cách hợp lý, cẩn thận. Chúng ta cũng cần tham khảo thêm quy định của các nước để nghiên cứu áp dụng.
Nếu đưa ra một giải pháp đơn giản có thể đáp ứng một tình thế nào đó nhưng không giải quyết rốt ráo được vần đề. Vì ở đây cũng không loại trừ có những trường hợp ngẫu nhiên anh em cùng làm một cơ quan, vợ chồng cùng làm trong một sở hay một bộ. Đôi khi đó là ngẫu nhiên, bình thường và cũng không có tác hại gì.
Có một số nơi đã xử lý bằng cách điều vợ hoặc chồng, anh hoặc em đi làm nơi khác nếu họ làm cùng một cơ quan.
Tuy nhiên hiện nay, các tổ chức đảng ở một số cấp, địa phương chưa làm được việc này. Do đó chúng ta phải đưa vào pháp luật nhưng phải có nghiên cứu sâu, hợp lý, khoa học giải quyết rốt ráo vấn đề này.
Vậy còn việc người trong dòng họ bổ nhiệm lẫn nhau thì có nên cấm?
Theo tôi, những gì dính đến chuyện người thân bổ nhiệm lẫn nhau thì phải có quy định để xử lý. Nhưng chúng ta cũng phải xử lý cả những trường hợp khách quan như một ông bộ trưởng có con thích ngành nghề của bố và có năng lực thì bố làm bộ trưởng, còn về làm việc 5, 7 năm lên vụ phó và đến lúc nào đó xứng đáng cương vị thứ trưởng.
Vấn đề diễn tiến như vậy đầu tiên là bình thường nhưng dẫn đến chuyện đã đến lúc bố bổ nhiệm con. Như tôi đã nói ở trên, cần nghiên cứu căn cơ thấu đáo, rút kinh nghiệm từ các nước để không cực đoan.
Rõ ràng để một cơ chế bố ký giấy bổ nhiệm con cho dù là khách quan hợp lý đi nữa thì cũng là điều nên tránh.
Trên sai 1 ly dưới đi 1 dặm
Nghị quyết Trung ương 4, rồi trong phát biểu của Thủ tướng cũng nói rõ vai trò, cũng như tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu trong phòng chống tham nhũng. Ông suy nghĩ gì như thế nào về điều này?
Có một chân lý hàng nghìn năm nay, cả đông sang tây, từ cổ lẫn kim là “thượng bất chính hạ tắc loạn”. Trên ngay ngắn chặt chẽ, nghiêm khắc 100% thì ở dưới sai phạm, nhũng nhiễu, tham nhũng, hành vi trái pháp luật sẽ giảm rất nhiều.
Còn ở trên chỉ nghiêm túc ngay ngắn 10 phần mà làm chỉ được 5 phần thôi, không chặt chẽ, thiếu nghiêm túc chỉ 1 ly thôi thì ở dưới sẽ đi 1 dặm.
Đây còn là một châm ngôn trong kiểm soát quyền lực, là chân lý ngàn đời này luôn luôn đúng.
Chúng ta xử lý người đứng đầu chính là áp dụng nguyên tắc này. Nhưng vừa rồi việc xử lý người đứng đầu chưa chặt chẽ, chưa nghiêm túc. Có thể nói, nhân dân nhìn vào thấy chúng ta chưa làm được.
Thu Hằng/Vietnamnet
