Du học sinh và quy tắc làm việc 28 tiếng/ tuần.

Trong những năm gần đây, lượng người đổ sang Nhật Bản với tư cách du học sinh rất đông. Theo thống kê đầu năm Số liệu thống kê mới nhất của Tổ chức Hỗ trợ sinh viên Nhật Bản (JASSO) cho biết số lượng du học sinh nước ngoài tại Nhật Bản tính đến ngày 1/5/2014 tăng 9,5%, thêm 16.010 người lên mức 184.155 người so với cùng kỳ năm trước.

Trong số du học sinh này, lượng du học sinh Việt Nam tăng 91,6%, thêm 12.640 người lên mức 26.439 người, gần gấp đôi chỉ sau 1 năm, một con số kỷ lục.
Nếu như những Senpai đi trước vào thời kì năm 2009-2013, họ xác định được rõ mục tiêu của mình sang Nhật, học tốt rồi làm tốt. Thì những Kouhai đi sau, đặc biệt là trong những năm 2014-2016, đại đa số họ coi trọng làm việc hơn là học. Đối với họ, đi học chỉ để có visa, visa đi làm hợp pháp ở Nhật với tư cách du học sinh.

Du học sinh và quy tắc làm việc 28 tiếng/ tuần. 

Tại sao số lượng du học sinh tới Nhật lại đông như vậy ? 

Có rất nhiều lý do, có bạn yêu thích nền văn hoá Nhật, có bạn muốn học hỏi, có bạn muốn trải nghiệm tuổi trẻ, ... Nhưng có nhiều bạn, sau khi tìm hiểu qua các công ty môi giới về việc vừa học vừa làm ở Nhật với mức lương 40 - 60 triệu/ tháng đã quyết định muốn thay đổi tương lai bằng việc sang Nhật với tư cách du học sinh. Vừa có bằng vừa có tiền vừa có tiếng, rất lợi đúng không ?

Vậy sự thật có dễ dàng như vậy không?

Đúng, trong những năm gần đây, do nhu cầu thiếu lao động trong nhiều ngành nghề khác nhau nên Nhật khá thoáng với du học sinh trong việc làm thêm. Nếu như ở Mỹ, du học sinh có visa F-1 sẽ được làm thêm khoảng 20h/ tuần. Tương tự đó, Úc, Tây Ban Nha cũng cấp phép cho sinh viên quốc tế là 20h/ tuần, ở Anh là 10-20h/ tuần tuỳ thuộc vào chương trình học. Thì ở Nhật, các bạn được phép làm thêm 28h/ tuần. Nhưng thường thì hiếm bạn tuân thủ quy tắc này. Để tồn tại ở Nhật với đủ chi phí cá nhân và tiền học, cả tiền gửi về để bớt nợ cho bố mẹ, thì đa số các bạn đều làm từ 2-3 công việc trong khoảng từ 40-60 tiếng/ tuần.

Một điểm lưu ý đó là, dù trong giấy tờ bạn khai là chỉ làm một việc, hoặc không làm việc gì, bố mẹ gửi tiền sang. Nhưng lên Nyukan, họ hoàn toàn có thể check được ngày giờ địa điểm nơi bạn làm việc. Khi nhập cảnh tới Nhật, bạn sẽ được cấp thẻ ngoại kiều, mà trong quS trình xin việc hay ký hợp đồng, công ty sẽ nhập thẻ ngoại kiều của bạn vào để lưu thông tin, và điều này sẽ được báo lên Nyukan. Quá tiếng không nhiều, họ có thể bỏ qua. Nhưng bạn nào không may mắn, bị soi tới tên, mà làm quá tiếng, nếu không giải trình được tại sao, hay viết tờ cam kết, thì khả năng về nước là rất cao. Mình cũng một người bạn, mặc dù seki đi học là 97%, nhưng vì làm tới 53 tiếng/ tuần, không may mắn bị check, nên khi xin visa phải viết đơn giải trình lý do làm quá tiếng.
"Chúng ta còn trẻ mà, chúng ta có thời gian và sức khỏe, tại sao không cho chúng ta làm việc nhiều, mà chỉ có 28 tiếng/ tuần?"

Có một chị Senpai của mình, con gái, làm ba việc, đã đặt lên câu hỏi này. Thực ra quy tắc làm 28 tiếng/ tuần cũng khá mâu thuẫn. Vì hầu hết các bạn sang đây đều tầm từ 18-30 tuổi, khả năng lao động có, thời gian và sức khỏe cũng đều có. 28 tiếng/ tuần là khoảng thời gian ít cho những người cần lao động.

Tuy nhiên ...

Bạn đi với tư cách tu nghiệp sinh, bạn hoàn toàn có thể tăng ca, kiếm thu nhập, nghiệp đoàn hoàn toàn khuyến khích, nếu bạn đủ sức khỏe.

Nhưng với du học sinh, 28 tiếng/ tuần là hoàn toàn hợp lý. Đơn giản vì trong tờ khai và visa, bạn đang đi với tư cách du học sinh, không phải tu nghiệp sinh. Vậy nên với tư cách du học sinh, chúng ta sang đây để học, không phải để đi làm, vì giấy tờ chứng minh tài chính, chúng ta đều có người bảo lãnh với thu nhập cao, đó là những gì Nhật Bản biết.

Nếu Nhật Bản không giới hạn việc làm thêm, và phần trăm seki để xin visa, thì mình nghĩ du học sinh sẽ chỉ có khoảng một nửa tới lớp mỗi ngày. Số còn lại sẽ dùng visa du học sinh để đi làm, và chỉ có đi làm. Bạn làm vừa sức thì không sao, nhưng thử nghĩ xem nếu bạn làm quá sức, nơi đất khách quê người ? Điều gì sẽ xảy ra.

Vừa rồi ở một nhà máy cơm hộp tại xưởng Chiba ca đêm cách đây mấy tháng, mình nghe một chuyện, một bạn Nepan du học sinh chết trong nhà vệ sinh do làm việc quá sức. Các bạn không quản thức đêm, phí hoài sức khỏe tuổi trẻ thức trắng nhiều đêm để làm việc. Hãy nghĩ thử, tiền bây giờ liệu có mua được sức khỏe cho mai sau ?

Nếu chúng ta chỉ mải làm, mà không học, điều đó đồng nghĩa với việc chúng ta đang bán rẻ tuổi trẻ và sức lao động tạm thời cho Nhật Bản. Đồng ý với việc bố mẹ đã mất tiền cho chúng ta đi sang đây, số tiền lớn, làm con phải có nghĩa vụ trả và lo cho bố mẹ. Nhưng nghĩ ra sao nếu có những ngày bạn không còn đủ sức về nước bằng chính bản thân mình nữa, vì những ngày đã làm việc quá sức và bán rẻ sức lao động cho nơi này ?

Hãy làm, nhưng đừng quá sức. Hãy lao động, nhưng đừng quên mình còn trẻ. Hãy cố gắng, nhưng đừng để nó quá sức. Hãy học hỏi, chứ đừng chỉ làm. Và hãy sống, chứ đừng tồn tại như một bộ máy.

Cảm ơn người đọc đã đọc hết

Cải Bông