Vừa qua, một chương trình tẩy chay thuốc lá lậu đã được một loạt những người được cho là ngôi sao (mà người viết không biết là ai) gồm Hữu Vi, Justatee, Sobin Hoàng Sơn, Hồ Quang Hiếu, Only C, Karik, Mlee, Trang Pháp.... kêu gọi. Chương trình có quy mô toàn quốc do Trung tâm Công tác Xã hội Thanh thiếu niên (Trung ương Hội LHTN Việt Nam) và Tạp chí Công Thương (Bộ Công Thương) phối hợp tổ chức. [1][2]
Lẽ thường thì người ta chống thuốc lá, và chống thuốc lá thì đương nhiên là tất cả các loại thuốc, bao gồm cả thuốc lá lậu. Nhưng chống thuốc lá là vấn đề của Bộ Y tế, còn Bộ Công thương chỉ quan tâm việc chống hàng lậu thôi chứ không chống thuốc lá không lậu. Và do đó ta có chương trình này.
 |
| Tác dụng ngược từ chương trình truyền thông chống thuốc lá lậu |
A) Không hút "thuốc lá lậu"
B) Hút thuốc lậu có hại cho sức khỏe vì có chất diệt chuột
Với thông điệp A, ta có thể thấy ngay thông điệp về hành vi mà các nhà tổ chức mong muốn mọi người làm theo là: "Hãy hút thuốc lá không lậu". Như đã nói ở trên, vì nhà tổ chức không chống thuốc lá, nên thông điệp A chỉ có một cách hiểu duy nhất này.Như vậy, trong khi chống hàng lậu thì toàn bộ nhà tổ chức cùng những người có ảnh hưởng đã vô tình cổ súy cho việc hút thuốc lá, một hành vi có hại cho cả người hút trực tiếp, lẫn những người hút thuốc thụ động (người không hút thuốc nhưng hít phải khói).
Với thông điệp B, nói như mấy anh chị kia thì có vẻ như hút thuốc không lậu thì ít độc hại hơn? Tiếc rằng, bản thân thuốc lá dù là loại nào thì cũng có tới 7.000 chất độc và 70 chất gây ung thư. [3] Thông điệp B vừa sai và cũng vừa thừa (thuốc lá lậu là tập con của thuốc lá nói chung).
Truyền thông thay đổi hành vi là loại truyền thông cực kỳ khó. Thật đáng tiếc là chương trình truyền thông tẩy chay thuốc lá lậu đã truyền đi thông điệp phản tác dụng.
[1]http://news.zing.vn/justatee-only-c-huu-vi-cung-keu-goi-tay-chay-thuoc-la-lau-post731972.html
[2]http://tiin.vn/chuyen-muc/nhac/thuoc-la-lau-khong-co-hau-duoc-sao-viet-chia-se-duoi-nhieu-hinh-thuc.html
[3]http://vinacosh.gov.vn/vi/tac-hai-thuoc-la/thong-tin-ve-tac-hai-cua-thuoc-la/2013/08/81E2108C/thanh-phan-va-doc-tinh-cua-khoi-thuoc-la/
Nguồn: Khánh Hưng
