Trải nghiệm những món ngon đậm nét riêng của Tây Bắc là chủ đề mà BACHAFOOD.com vừa thực hiện. Sau chuyến đi dài ngày với vùng xa của Bắc Hà chúng tôi có một vài thú vị riêng muốn kể cho bạn đọc hôm nay. Ai cũng nghe về rượu ngô, ai cũng nể về tửu lượng của người dân bản địa Tây Bắc, nhưng mấy ai đã có trải nghiệm thực với bà con chất phác nơi đây. Hãy cùng bachafood.com khám phá trải nghiệm không thể quên với những món ăn đặc sản Tây Bắc này.
Hành trình Bắc Hà thẳng tiến!
Sau một ngày vất vả với Hà Nội nắng gió, bụi bẩn, tiếng ồn phố xá, tôi đã quyết định rời thành phố lên vùng cao vài ngày. Bỏ qua những bộn bề công việc, chỉ tiêu, doanh số sắp cận kề cuối tháng. Sắp ba lô, bỏ vài bộ đồ cùng chiếc máy tính thân thuộc book vé thẳng tiến Bắc Hà. Nửa ngày đường vật lộn với mùi nồng + hôi của điều hoà, xe cộ, bước chân xuống xe đập vào mắt là những chiếc váy xoè váy cụp đầy màu sắc, bên cạnh là những giỏ cốm nếp nương xanh ngắt như em gái mới độ xuân về.
Đi loanh quanh vài phút, lướt qua những gói cốm nếp nương xanh ngắt toả hương thơm nồng mà thèm thuồng đến ứa cả nước miếng. Tôi mạnh dạn rút ví mua vài chục ngàn tiền cốm nếp nương bỏ vào miệng nhai ngấu nghiến. Mùi hương nếp nơi đây đậm đà chất riêng của núi rừng. Hạt cốm to tròn, đều, ngọt nồng tự nhiên như tan chảy trong khoang miệng. Những mệt nhọc của nửa chặng đường vừa ngồi xe ca đã tan biến hết nơi đầu lưỡi tham lam.
 |
| Mâng cơm vùng cao, tại nhà cung cấp thịt lợn cắp nách cho BACHAFOOD.COM |
Vừa đi vừa thưởng thức từng hạt cốm nếp nương còn đang nằm chờ 5 cột chống trời bốc thả đều đều, đưa vào nơi không có trời và đất chuyển biến. Chỉ trong phút chốc, những hạt cốm nếp nương đã biến mất khỏi tầm mắt chui vào sâu thẳm nơi chốn không đèn của bộ máy độc nhất con người. Thế là hết, cốm nếp nương đã bị bộ máy tiêu hoá xử lý vì tội ngon quá mà làm gì.
Quay lại nhìn quanh mới nhận ra mình chưa gọi điện cho người quen đến đón, nhấc máy ấn số lần một; tiếng chuông kêu chừng hơn 30 giây thì không liên lạc được, thêm cuốc nữa, rồi cuốc nữa cũng chẳng có ai nhấc máy. Hơi có chút buồn nhưng mà cũng chẳng sao, vì Bắc Hà nhỏ như lòng bàn tay người thiếu nữ mới độ xuân về, chẳng có khó gì để tìm một hộ gia đình nào đó nơi đây.
Nhấc chân đi bộ một chốc rồi tìm bác xe ôm kêu chở đến chỗ ABC, cạnh XYZ… đến nơi thì cửa đóng then cài, đành đi lang thang đứng đợi một hồi vì gọi mấy anh em đều không được. Một lát sau người quen đang cưỡi trên con Power quyền lực phóng vút từ phía xa. Như không quen biết, hay đang chú tâm suy nghĩ mà người quen sau 3 tiếng gọi mới nhận ra mình. Chào hỏi vài câu rồi ngồi lên xe phóng tít vào ngõ gia đình ở.
Mở cửa, chạy vội vào kiếm một cốc nước uống một hơi dài cho đỡ khát, có thể do lúc nãy ăn hơi nhiều cốm nên khô họng. Thấy vị nước ngon ngon, hỏi ra mới biết đó là Hà Thủ Ô Đỏ được dùng pha làm nước rễ uống thường ngày. Đúng là;
- người vùng cao là thế,
- nước rễ nhiều lê thê,
- món ngon chiều núi về,
- có mê em thì ở
- thịt ngựa với lợn đen
- anh ăn cho thoải thích
- anh uống cho đầy ly
- rượu Hồng Mi em cất
- ngô ngon nương em trồng
- bao nhiêu cũng đủ cả
- từ gà đen quý hiếm
- đến cá kiếm trên khe
- rồi con dê con ngựa
- vựa tự cung tự cấp
- anh cứ thoả mái đi
- vì em là dân bản
- chân thật với bao dung
- yêu quý là bao hết
- cả nỗi lòng tơ vương….
Đoạn thơ trên là em chém cho vui nhé các bác. Nhưng thực ra là ở trên Bắc Hà mọi thứ đều tự cung tự cấp, đầy đủ cả. Không những vậy lại còn rất ngon nữa mới mê lòng người chứ.
Cuộc nhậu dài hơi và những món riêng đất Bắc!
Sau những phút chào hỏi, nghỉ ngơi thì hành trình đi thịt lợn cắp nách bắt đầu. Đứa em nó vừa đi về, và phóng xe ra chợ mua một con lợn cắp nách nhờ làm hộ, thui sẵn 1 bên còn 1 bên để riêng tuỳ ý gia chủ xử lý.
Khoảng chưa đầy 30 phút sau thì lông lá, lòng phèo đã được xong suôi, lợn đem vô nhà rửa sạch đặt lên thớt rồi tách ra làm đôi. Hai ông anh quen tay làm lợn cắp nách ngồi nhoay nhoáy một lát là xương đi đằng xương, thịt đi đằng thịt cả. Sau màn trổ tài nghệ làm lợn cắp nách đến giai đoạn bóc tác món ăn, cắt lát hay để miếng lớn bắt đầu:
- 1/4 con lợn chừng 12kg được thái nhỏ để làm món thịt lợn hấp
- 1/4 được dùng làm món giả cầy chứ danh
- 3/4 lượng thịt còn lại được đem đi tẩm ướp gia vị và quay giòn
- số còn lại được cho vào nồi hầm cùng xương và bí đỏ
- lòng non và già được dùng làm món xào kiểu dân bản địa.
 |
| Tách đôi con lợn cắp nách ra và rút xương phần còn lại để làm món ăn hấp hoặc theo sở thích! |
Chia xong món ăn đến giai đoạn tẩm ướp gia vị, đào riêng từng món đã được lên sẵn, chẳng mấy chốc mà những nồi thịt hấp, lòng xào đã toả mùi hương thơm đến khó cưỡng. Nước miếng bắt đầu tuôn chào chỉ chực ăn vụng luôn vài miếng trước đã. Khổ nỗi mình là người lớn nên đành cố nhịn cho tới bứa. Nhưng mà đến lúc mang miếng thịt lợn quay về thái lát bày ra đĩa thì mình ứ chịu nổi, đành xin ứng tạm một miệng cho đỡn thèm. Bỏ miếng thị lợn cắp nách quay vào miệng mọi thứ như tan chảy, chỉ còn lại cảm giác thơm nồng, giòn nhẹ, mềm ngọt thanh thanh nơi đầu lưỡi. Cái cảm giác ấy chẳng khác nào thằng thanh niên mới lớn được cô bạn gái ứng tạm nụ hôn lên môi lúc tỏ tình. Thật là đê mê, ngọt ngào biết bao nhiêu.
Đang gật gù định làm miếng nữa thì thằng em gọi ra hỏi chút việc, tưởng nó bảo gì gấp gáp hoá ra chỉ để hỏi anh thích loại rượu nào hôm nay em chiều. Nó bảo anh thích rượu ngô men lá hay rượu ngô men Hồng Mi, hay rượu ngô ngâm táo mèo, hay rượu ngô ngâm ổi rừng vv… nó kể một loạt đến 5-7 loại gì đó. Mình chọn đại loại rượu ngâm táo mèo chén tạm trước vì quen miệng.
Một lát sau mâm cơm thịnh soạn của người vùng cao đã được bày ra trước mặt. Đúng là mâm cơm vùng cao có khác, đồ gì cũng là tự nuôi trồng, nên rất hấp dẫn; rau cải thì ngọt lịm như sắc trời vào thu, bí đỏ thì bở bùi như mẹ du thủa nhỏ, rượu nồng men lá chát nhẹ thanh thanh chẳng khác nào lời anh rót tai người con gái. Thật sự không biết tả thế nào cho hết những yêu thương ẩm thực Bắc Hà này.
 |
| Miếng thịt lợn cắp nách sau khi quay bằng lá móc mật và ướp gia vị, mắc khén! |
Vậy là cuộc nhậu, chào hỏi, giới thiệu anh em, tâm tình trăm năm có lẻ đã bắt đầu.
- Chén đầu đông khởi cả nhà cùng nâng,
- chén hai mời ông, mời bà lớn tuổi,
- chén ba mời anh, mời chị cao niên,
- chén tư mời người thân quen tình cảm,
- chén năm quý nhau chào mồi đầy ly,
- chén sau chú cháu tâm tình,
- chén bảy lại nhảy bạn bè,
- chén tám rượu tam chè tứ,
- chén chín làm quen người mới,
- chén mười ngồi cười lâu quá,
- chén 11 chốt hạ riêng tư,
- chén 12 lợn phải chén hết,
- chén 13 còn chai rượu khác,
- chén 14 phạt đứa chốn ly,
- chén 15 trăm năm đồng khởi,
- chén 16 nào máu lên anh em,
- chén 17 ở đây lâu nhé,
- chén 18 tạm gác chuyện riêng,
- chén 19 ta tìm lỗi phạt,
- chén 20 tên tuổi ai nhớ,
- chén 21 dốt cuộc tên gì,
- chén 22 lai dai lâu thế,
- chén 23 la cà phạt tiếp,
- chén vv… đến lúc mâm chỉ còn vài ba đứa.
 |
| Chân giò lợn cắp nách chặt nhỏ dùng để nhấm rượu hoặc ăn cùng với cơm trắng! |
Cứ vậy cuộc nhậu tàn canh chỉ còn vài anh uống tốt đang tâm sự chuyện xã hội, thế giới, thâm niên. Nhìn đi nhìn lại can rượu trên 5 lít đã cạn đít từ lúc nào. Đúng là uống rượu vùng cao, phải giống kiểu vùng cao mới đã. Hãy cứ uống và uống nữa đi như lời bài hát rất nổi vùng Tây Bắc;
- Người vùng cao là thế quý nhau là mời rượu
- Người vùng cao là thế uống để nhớ để thương, lời nói như tên bay
- Lời nói như thước thợ, vạch một đường kẻ chỉ cứ thế, cứ thế tấm lòng người vùng cao.
- Bát này, bát nữa, bát nữa, bát này uống cho con cho vợ
- Uống cho chân cho tay, uống cho anh cho em
- Cho nhau ta cùng uống, mừng lễ hội gầu tào.
- Tay tóm chặt đuôi ngựa con ngựa con ngựa cũng say say
- Chân bước theo chân ngựa, lòng bay bay bay bay hà hây.
Còn tiếp….
