Thứ Năm

Đặc sản Tây Bắc, những món ăn tuyệt tác vùng cao!

Đặc sản Tây Bắc liệu bạn đã biết hết? Có thể bạn đã nghe nhiều đến đặc sản của vùng Tây Bắc nhưng để biết hết thì chắc chắn là chưa. Để thưởng thức được những món ăn đặc sản Tây Bắc đúng vị mời bạn theo dõi bài viết này để hiểu rõ hơn.

Lai Châu

1, Lợn “cắp nách”:

Lợn “ cắp nách”  còn được gọi là lợn Mường Sapa là đặc sản ở vùng cao và đặc biệt là Lai Châu. Do thân hình nhỏ bé, tầm chục kg nên người dân vùng này thường cắp vào nách mang ra chợ bán. Nguồn gốc giống lợn là lai giữa lợn rừng và lợn Mường, thường nuôi thả rông nên thịt dường như không có mỡ, rất ngọt, thơm, da giòn sừn sựt chế biến được nhiều món ăn.
  • Địa chỉ: Nhà hàng Lợn cắp nách Ánh Dương.
  • Số nhà 59 – Tổ 18 – Phường Tân Phong – TP Lai Châu – Lai Châu.

2, Cá bống vùi tro:

Cá bống thường được người dân bắt ở suối Tùng Lâm. Chế biến cá bống này khá công phu, cá phải chọn số lượng vừa phải, kích thước đều nhau đem đi rửa sạch, ướp các gia vị đặc trưng của vùng Mường So: sả, ớt, gừng, hạt tiêu, mắc khén, lá húng,… ướp tầm 15-30 phút thì gói gọn trong lá dong đã rửa sạch và để khô. Sau đó vùi vào trong tro nóng, cứ khoảng 30 phút thì lật lại một lần cho tới khi cá chin. Khi ăn cá sẽ có vị ngậy mà không béo, cùng mùi thơm của các gia vị quyện với mùi khói than. Bạn có thể ăn cá bống vùi tro với cơm nóng hoặc xôi, cũng có thể dùng làm món nhắm rượu.
Đặc sản Tây Bắc, những món ăn tuyệt tác vùng cao!
  • Địa chỉ: Bản Vàng Pheo – Mường So – Lai Châu.

3, Xôi tím:

Màu tím đặc trưng của xôi được người phụ nữ vùng này nhuộm bằng loài cây Khẩu cắm. Được nấu bằng những hạt gạo nếp nương thơm dẻo, hạt to đều không lẫn tẻ, hương thơm ngọt. Nếp được vo sạch ngâm nước tầm 6-8 tiếng. Sau đó nấu nước lá cây Khẩu cắm để nguội, đổ nếp đã ngâm trước đó vào ngâm thêm 3 tiếng rồi đem đi đồ. Đồ xôi cần đồ bằng chõ gỗ được đục từ thân cây sung, nấu bằng lửa củi.  Đến khi hạt nếp đã chín mềm, màu xôi tím tươi, hạt bóng và dẻo, mùi thơm bung tỏa là xôi đã chín. Xôi ăn thơm ngon, không ngấy. Theo kinh nghiệm người dân Lai Châu, lá khẩu cắm có tác dụng tốt cho đường ruột và bồi bổ sức khỏe.
  • Địa chỉ: Chợ Dào San – Hợp 3 – Phong Thổ – Lai Châu.
  • Chợ Sìn Hồ – TT Sìn Hồ – Lai Châu

4, Thịt lợn hun khói:

Thịt hun khói là món ăn truyền thống của người dân vùng cao. Thịt phải được làm đúng mùa đông, nếu trái mùa thịt sẽ bị ôi. Thịt được ướp muối, ướp thảo quả, hạt tiêu rừng,.. ướp tầm 6-7 ngày, sau đó để treo lên gác bếp hun khói đến khi khô rồi cất đi giành ăn quanh năm. Khi sấy thịt người ta thường sấy bằng củi, nếu có thì nên sấy bằng bã mía phơi khô. Sấy bã mía thịt khi ăn có mùi thơm riêng.
  • Địa chỉ: Nhà hàng Hải Liên
  • Tổ 4 – Phường Đoàn Kết – TP Lai Châu – Tỉnh Lai Châu.
Thịt lợn gác bếp!
Thịt lợn gác bếp!

5, Măng nộm hoa ban:

Tên gọi nói lên nguyên liệu của món ăn, tuy nhiên vẫn cần đến những gia vị quan trọng khác để có được hương vị như mong muốn. Măng nên chọn mang nứa và măng đắng. Măng đắng thái nhỏ ngâm nước tầm 30 phút, măng nứa mang luộc rồi tước nhỏ. Chọn hoa ban tươi, ngắt cánh hoa dày để dung. Nướng một con cá suối dày mình, lọc thịt pha cùng chanh, tỏi, ớt, rau húng, rau mùi đã thái nhỏ. Sau cho măng, hoa ban, cá vừa pha vào chung trộn đều. Khi ăn du khách sẽ cảm nhận được  đủ vị: hơi chua chua của chanh, vị cay của ớt, vị đậm đà, thơm nồng của cá nướng, vị bùi bùi, ngầy ngậy của hoa ban, và  vị đăng đắng của măng tươi, …
  • Địa chỉ: Bản làng người Thái ở Lai Châu.

Hà Giang

1, Bánh cuốn trứng:

Bánh cuốn trứng là sự kết hợp tinh tế giữa bột bánh dẻo vừa đủ cùng trứng được đập trên bề mặt mỏng của bánh rồi cuốn lại. Vỏ bánh khá mỏng nên ta có thể nhìn thấy phần nguyên liệu bên trong. Bánh ăn chung với ít hành và nước chấm nóng hổi khi vào bụng sẽ thấy cảm giác ấm áp thích hợp ăn trong thời tiết se se lạnh ở vùng cao nguyên đá này.
  • Địa chỉ: 116A – Lý Tự Trọng – Thị xã Hà Giang.

2, Cơm lam Bắc Mê:

Bạn đã tới khu văn hóa du lịch huyện Bắc Mê chưa? Nếu tới mà chưa thưởng thức qua món này thì thật đáng tiếc. Gạo nếp được ngâm kỹ, vo sạch, rắc thêm chút muối, trộn đều, cho gạo vào ống tre, nước lấy từ cách mạch nước ngầm đổ sao cho nước xâm xấp so với mặt gạo rồi bịt lại bằng lá chuối. Sau đó hơ đều ống tre trên lửa hay than hồng cho đến khi cơm nếp tỏa mùi thơm lừng, đây là lúc cơm đã chín. Ngày trước cơm lam là món ưu tiên cho sản phụ, cách lý giải mang tính khoa học là ăn cơm lam sẽ tránh được các chất của đồng, gang, nhôm… so với việc nấu cơm bằng nồi kim loại. Khi dùng, cơm lam có mùi thơm phức quyện cùng với lá chuối và ống nướng. Cơm lam có thể ăn không hoặc chấm muối vừng hay ăn cùng cá suối nướng sẽ tăng mùi thơm và bùi hơn.
  • Địa chỉ: Ven đường thị xã Minh Ngọc – TT Yên Phú.
cơm lam
Cơm lam thường được ăn cùng với cá suối nướng, thịt lợn nướng hay chỉ đơn giản là ăn với chút muối vừng

3, Rêu đá nướng:

Rêu đá là đặc sản của người dân vùng Tây Bắc, cách nấu khá đơn giản nhưng lại rất thơm ngon. Rêu thì có nhiều loại nhưng để có được loại rêu ngon thì phải tùy mùa tùy nơi như: các nguồn nước chảy mạnh, chân thác, …  Rêu được rửa sạch ướp gia vị gồm muối, hạt mắc khén, gừng, ớt,… rồi gói gọn vào lá dong mang nướng trên than hồng. Người dân ở đây thường ăn chúng với thịt gà, thịt lợn, xôi nếp nương…
  • Địa chỉ: Xã Xuân Giang –  Quang Bình – Hà Giang

4, Lạp xưởng gác bếp:

Lạp xưởng gác bếp được coi là một món ăn đặc sản của Hà Giang có sức hấp dẫn mạnh mẽ với khách du lịch từ mọi miền Tổ quốc. Để có được món lạp xưởng ngon người dân đã phải kĩ càng từ khâu chuẩn bị. Thịt phải là nửa nạc nửa mỡ được lọc sạch bì, đem băm rối trộn cùng các gia vị: rượu trắng, nước  gừng, hành băm phi thơm, hạt mắc khén … Rồi nhồi thật chặt vào lòng non, buộc thành khúc, lấy kim châm xung qua để thoát khí. Để lạp xưởng ngon thì mấy ngày đầu nên gác bếp than hồng. Lạp xưởng gác bếp khi bày ra, ta sẽ cảm nhận được vị béo ngậy của thịt, mùi thơm của hạt mắc khén, còn thấy thoang thỏa mùi rượu.
  • Địa chỉ: Nhà hàng Hương Độ – Tổ 3 – TT Tam Sơn – Huyện Quản Bạ – Hà Giang.

5, Cháo ấu tẩu:

Cháo ấu tẩu được mệnh danh là “cháo độc dược”. Do trong cháo có củ ấu tẩu, đây là củ được xếp vào “thuốc độc bảng A” nhưng khi được chế biến lại trở thành món cháo ngon và có lợi cho sức khỏe: chữa chứng phong tê, chân tay nhức mỏi, tê bại,… Để củ ấu tẩu hết tính độc khá công phu, củ ấu tẩu ta phải đem đi ngâm trong nước vo gạo một đêm, rồi rửa sạch ninh đến khi mềm, bở tơi thành thứ bột sệt sệt, cho gạo đã vo sạch cùng nước dùng ninh từ chân dò. Cuối cùng đập trứng gà, ớt, tiêu, hành, rau mùi và tía tô. Mùi vị đặc trưng của chán là vị đăng đắng của củ ấu tẩu, thêm mùi thơm của trứng, mùi beo béo của chân giò tạo cảm giác mới lại và hấp dẫn.
  • Địa chỉ: 171 Trần Hưng Đạo – Hà Giang – Tỉnh Hà Giang
Trên đây là top 10 món dặc sản Tây Bắc mà bachafood.com/1top.vn giới thiệu đến quý vị. Nếu quý vị muốn được thưởng thức các món đặc sản này ngay tại nhà thì hãy đến với bachafood.com/1top.vn. Chỉ 1 cuộc gọi, đặc sản sẽ tới tận nơi quý vị sinh sống.

Hành trình trải nghiệm đặc sản Tây Bắc tại Bắc Hà!

Sau một ngày vất vả với Hà Nội nắng gió, bụi bẩn, tiếng ồn phố xá, tôi đã quyết định rời thành phố lên vùng cao vài ngày. Bỏ qua những bộn bề công việc, chỉ tiêu, doanh số sắp cận kề cuối tháng. Sắp ba lô, bỏ vài bộ đồ cùng chiếc máy tính thân thuộc book vé thẳng tiến Bắc Hà. Nửa ngày đường vật lộn với mùi nồng + hôi của điều hoà, xe cộ, bước chân xuống xe đập vào mắt là những chiếc váy xoè váy cụp đầy màu sắc, bên cạnh là những giỏ cốm nếp nương xanh ngắt như em gái mới độ xuân về.
Đi loanh quanh vài phút, lướt qua những gói cốm nếp nương xanh ngắt toả hương thơm nồng mà thèm thuồng đến ứa cả nước miếng. Tôi mạnh dạn rút ví mua vài chục ngàn tiền cốm nếp nương bỏ vào miệng nhai ngấu nghiến. Mùi hương nếp nơi đây đậm đà chất riêng của núi rừng. Hạt cốm to tròn, đều, ngọt nồng tự nhiên như tan chảy trong khoang miệng. Những mệt nhọc của nửa chặng đường vừa ngồi xe ca đã tan biến hết nơi đầu lưỡi tham lam.
mâm cơm vùng cao
Mâng cơm vùng cao, tại nhà cung cấp thịt lợn cắp nách cho BACHAFOOD.COM
Vừa đi vừa thưởng thức từng hạt cốm nếp nương còn đang nằm chờ 5 cột chống trời bốc thả đều đều, đưa vào nơi không có trời và đất chuyển biến. Chỉ trong phút chốc, những hạt cốm nếp nương đã biến mất khỏi tầm mắt chui vào sâu thẳm nơi chốn không đèn của bộ máy độc nhất con người. Thế là hết, cốm nếp nương đã bị bộ máy tiêu hoá xử lý vì tội ngon quá mà làm gì.
Quay lại nhìn quanh mới nhận ra mình chưa gọi điện cho người quen đến đón, nhấc máy ấn số lần một; tiếng chuông kêu chừng hơn 30 giây thì không liên lạc được, thêm cuốc nữa, rồi cuốc nữa cũng chẳng có ai nhấc máy. Hơi có chút buồn nhưng mà cũng chẳng sao, vì Bắc Hà nhỏ như lòng bàn tay người thiếu nữ mới độ xuân về, chẳng có khó gì để tìm một hộ gia đình nào đó nơi đây.
Nhấc chân đi bộ một chốc rồi tìm bác xe ôm kêu chở đến chỗ ABC, cạnh XYZ… đến nơi thì cửa đóng then cài, đành đi lang thang đứng đợi một hồi vì gọi mấy anh em đều không được. Một lát sau người quen đang cưỡi trên con Power quyền lực phóng vút từ phía xa. Như không quen biết, hay đang chú tâm suy nghĩ mà người quen sau 3 tiếng gọi mới nhận ra mình. Chào hỏi vài câu rồi ngồi lên xe phóng tít vào ngõ gia đình ở.
Mở cửa, chạy vội vào kiếm một cốc nước uống một hơi dài cho đỡ khát, có thể do lúc nãy ăn hơi nhiều cốm nên khô họng. Thấy vị nước ngon ngon, hỏi ra mới biết đó là Hà Thủ Ô Đỏ được dùng pha làm nước rễ uống thường ngày. Đúng là;
  • người vùng cao là thế,
  • nước rễ nhiều lê thê,
  • món ngon chiều núi về,
  • có mê em thì ở
  • thịt ngựa với lợn đen
  • anh ăn cho thoải thích
  • anh uống cho đầy ly
  • rượu Hồng Mi em cất
  • ngô ngon nương em trồng
  • bao nhiêu cũng đủ cả
  • từ gà đen quý hiếm
  • đến cá kiếm trên khe
  • rồi con dê con ngựa
  • vựa tự cung tự cấp
  • anh cứ thoả mái đi
  • vì em là dân bản
  • chân thật với bao dung
  • yêu quý là bao hết
  • cả nỗi lòng tơ vương….
Đoạn thơ trên là em chém cho vui nhé các bác. Nhưng thực ra là ở trên Bắc Hà mọi thứ đều tự cung tự cấp, đầy đủ cả. Không những vậy lại còn rất ngon nữa mới mê lòng người chứ.

Cuộc nhậu dài hơi và những món riêng đất Bắc!

Sau những phút chào hỏi, nghỉ ngơi thì hành trình đi thịt lợn cắp nách bắt đầu. Đứa em nó vừa đi về, và phóng xe ra chợ mua một con lợn cắp nách nhờ làm hộ, thui sẵn 1 bên còn 1 bên để riêng tuỳ ý gia chủ xử lý.
Khoảng chưa đầy 30 phút sau thì lông lá, lòng phèo đã được xong suôi, lợn đem vô nhà rửa sạch đặt lên thớt rồi tách ra làm đôi. Hai ông anh quen tay làm lợn cắp nách ngồi nhoay nhoáy một lát là xương đi đằng xương, thịt đi đằng thịt cả. Sau màn trổ tài nghệ làm lợn cắp nách đến giai đoạn bóc tác món ăn, cắt lát hay để miếng lớn bắt đầu:
  • 1/4 con lợn chừng 12kg được thái nhỏ để làm món thịt lợn hấp
  • 1/4 được dùng làm món giả cầy chứ danh
  • 3/4 lượng thịt còn lại được đem đi tẩm ướp gia vị và quay giòn
  • số còn lại được cho vào nồi hầm cùng xương và bí đỏ
  • lòng non và già được dùng làm món xào kiểu dân bản địa.
chế biến thịt lợn cắp nách
Lợn cắp nách sau khi thịt sẽ tách đôi 2 phần chế biến riêng theo sở thích!
Chia xong món ăn đến giai đoạn tẩm ướp gia vị, đào riêng từng món đã được lên sẵn, chẳng mấy chốc mà những nồi thịt hấp, lòng xào đã toả mùi hương thơm đến khó cưỡng. Nước miếng bắt đầu tuôn chào chỉ chực ăn vụng luôn vài miếng trước đã. Khổ nỗi mình là người lớn nên đành cố nhịn cho tới bứa. Nhưng mà đến lúc mang miếng thịt lợn quay về thái lát bày ra đĩa thì mình ứ chịu nổi, đành xin ứng tạm một miệng cho đỡn thèm. Bỏ miếng thị lợn cắp nách quay vào miệng mọi thứ như tan chảy, chỉ còn lại cảm giác thơm nồng, giòn nhẹ, mềm ngọt thanh thanh nơi đầu lưỡi. Cái cảm giác ấy chẳng khác nào thằng thanh niên mới lớn được cô bạn gái ứng tạm nụ hôn lên môi lúc tỏ tình. Thật là đê mê, ngọt ngào biết bao nhiêu.
miếng thịt lợn cắp nách quay chín
Miếng thịt lợn cắp nách sau khi quay bằng lá móc mật và ướp gia vị, mắc khén!
Đang gật gù định làm miếng nữa thì thằng em gọi ra hỏi chút việc, tưởng nó bảo gì gấp gáp hoá ra chỉ để hỏi anh thích loại rượu nào hôm nay em chiều. Nó bảo anh thích rượu ngô men lá hay rượu ngô men Hồng Mi, hay rượu ngô ngâm táo mèo, hay rượu ngô ngâm ổi rừng vv… nó kể một loạt đến 5-7 loại gì đó. Mình chọn đại loại rượu ngâm táo mèo chén tạm trước vì quen miệng.
Một lát sau mâm cơm thịnh soạn của người vùng cao đã được bày ra trước mặt. Đúng là mâm cơm vùng cao có khác, đồ gì cũng là tự nuôi trồng, nên rất hấp dẫn; rau cải thì ngọt lịm như sắc trời vào thu, bí đỏ thì bở bùi như mẹ du thủa nhỏ, rượu nồng men lá chát nhẹ thanh thanh chẳng khác nào lời anh rót tai người con gái. Thật sự không biết tả thế nào cho hết những yêu thương ẩm thực Bắc Hà này.
chân giò lợn cắp nách
Chân giò lợn cắp nách chặt nhỏ dùng để nhấm rượu hoặc ăn cùng với cơm trắng!
Vậy là cuộc nhậu, chào hỏi, giới thiệu anh em, tâm tình trăm năm có lẻ đã bắt đầu.
  • Chén đầu đông khởi cả nhà cùng nâng,
  • chén hai mời ông, mời bà lớn tuổi,
  • chén ba mời anh, mời chị cao niên,
  • chén tư mời người thân quen tình cảm,
  • chén năm quý nhau chào mồi đầy ly,
  • chén sau chú cháu tâm tình,
  • chén bảy lại nhảy bạn bè,
  • chén tám rượu tam chè tứ,
  • chén chín làm quen người mới,
  • chén mười ngồi cười lâu quá,
  • chén 11 chốt hạ riêng tư,
  • chén 12 lợn phải chén hết,
  • chén 13 còn chai rượu khác,
  • chén 14 phạt đứa chốn ly,
  • chén 15 trăm năm đồng khởi,
  • chén 16 nào máu lên anh em,
  • chén 17 ở đây lâu nhé,
  • chén 18 tạm gác chuyện riêng,
  • chén 19 ta tìm lỗi phạt,
  • chén 20 tên tuổi ai nhớ,
  • chén 21 dốt cuộc tên gì,
  • chén 22 lai dai lâu thế,
  • chén 23 la cà phạt tiếp,
  • chén vv… đến lúc mâm chỉ còn vài ba đứa.
Cứ vậy cuộc nhậu tàn canh chỉ còn vài anh uống tốt đang tâm sự chuyện xã hội, thế giới, thâm niên. Nhìn đi nhìn lại can rượu trên 5 lít đã cạn đít từ lúc nào. Đúng là uống rượu vùng cao, phải giống kiểu vùng cao mới đã. Hãy cứ uống và uống nữa đi như lời bài hát rất nổi vùng Tây Bắc;
  • Người vùng cao là thế quý nhau là mời rượu
  • Người vùng cao là thế uống để nhớ để thương, lời nói như tên bay
  • Lời nói như thước thợ, vạch một đường kẻ chỉ cứ thế, cứ thế tấm lòng người vùng cao.
  • Bát này, bát nữa, bát nữa, bát này uống cho con cho vợ
  • Uống cho chân cho tay, uống cho anh cho em
  • Cho nhau ta cùng uống, mừng lễ hội gầu tào.
  • Tay tóm chặt đuôi ngựa con ngựa con ngựa cũng say say
  • Chân bước theo chân ngựa, lòng bay bay bay bay hà hây.
Còn tiếp….
Nguồn: https://1top.vn/tin-tuc/dac-san-tay-bac/